Home
Towarzystwo Izerskie kierowane przez Stanisława Kornafla, promuje turystykę i tradycje historyczno- społeczne Gór Izerskich. Orle k. Jakuszyc, jest miejscem gdzie z inicjatywy TI odbywają się min. wernisaże fotografii i malarstwa, imprezy plenerowe, warsztaty astronomiczne promujące min. Izerski Park Ciemnego Nieba, plenery fotograficzne, pokazy filmów o górach, spotkania z uczestnikami wypraw turystycznych i naukowych w różne zakątki świata. Towarzystwo Izerskie organizuje pod koniec lipca każdego roku międzynarodowy, rowerowy Rajd Retro na trasie Orle-Jizerka. Zimą organizowane są narciarski Bieg Izerski i Bieg Retro. Latem goszczą tu artyści artyści szklarze w ramach festiwalu szkła „Ekoglas”. Organizowane są też koncerty bluesowe, folkowe. Okolice Orla zachwycają niepowtarzalnym urokiem, ciszą, oddaleniem od cywilizacji i miejskiego zgiełku. Towarzystwo Izerskie oprócz realizacji własnych przedsięwzięć zawsze chętnie angażuje się w wiele innych działań, związanych z promocją turystyki, kultury, ochrony przyrody itp., jak choćby ożywienie Kolei Izerskiej, trasowanie ścieżek rowerowych . Wszyscy, którzy na Orle nie docierają pierwszy raz, a zwłaszcza ci którzy pamiętają je z początku lat 90 ubiegłego wieku, zdają sobie sprawę jak wiele pracy zostało tam wykonane. I nie ma wątpliwości, że to co się na Orlu dokonało, nie udałoby się każdemu. Jak wiele wysiłku, hartu ducha, przełamywania własnych słabości, przeciwności losu i pokonywania wielu biurokratycznych przeszkód, kosztowało stworzenie stacji turystycznej w jej dzisiejszej postaci, wie tylko jej szef, który w dzikie niegdyś izerskie pustkowie, tchnął prawdziwe turystyczne życie.
To właśnie w okolicach Orla. prof. Michał Tomczak, dr Sylwester Kołomański i dr Tomasz Mrozek, naukowcy z Instytutu Astronomicznego Uniwersytetu Wrocławskiego znaleźli obszar nad którym nocne niebo nie jest zakłócone sztucznym światłem. Ma to ogromne znaczenie dla prowadzenia obserwacji astronomicznych. Profesjonalne obserwacje wymagają całkowitych ciemności, tak aby można było dostrzec jak najwięcej gwiazd. Tymczasem w terenach zurbanizowanych, jasność nocnego nieba jest tak duża, że widoczne są tylko najjaśniejsze gwiazdy, tj ok 200, tymczasem w górach Izerskich można dostrzec nawet 800 gwiazd. Astronomowie uważają, że takie warunki do obserwacji należy chronić. W porozumieniu z Nadleśnictwem Świeradów, które jest gospodarzem tego terenu, udało się stworzyć pierwszą w Polsce strefę ochrony ciemności czyli Izerski Park Ciemnego Nieba. rezerwaty ciemnego nieba istnieją w Kanadzie i USA. Planuje się również utworzenie podobnych na Nowej Zelandii i na Węgrzech. Polskie prawo nie chroni w żaden sposób ciemności. Można jedynie tak jak wrocławscy astronomowie postarać się mogą o ograniczenie źródeł sztucznego światła.
Ciemności ustawowo chronią na przykład Czesi. I to właśnie Instytut Astronomiczny Akademii Nauk Republiki Czeskiej aktywnie przystąpił do współpracy przy tworzeniu Izerskiego Obszaru Ochrony Ciemności. Drogę to celu stają się „Projekty Izerskie”, które służyć maja popularyzacji astronomii a także edukacji przyrodniczej w Górach Izerskich. Pierwszym elementem stal się zegar słoneczny umieszczony na zewnętrznej ścianie stacji turystycznej Orle. Od tej pory turyści odwiedzający Orle mogą wyregulować swoje chronometry wg najdokładniejszego instrumentu wskazującego czas, a Góry Izerskie zyskały kolejną ciekawą atrakcję. Kolejną częścią Projektów Izerskich stała się ścieżka dydaktyczna „Model Układu Słonecznego”, która przedstawia słońce i 8 planet wokół niego krążących w skali 1:1 miliarda. W tej skali odwzorowane jest wszystkie 9 obiektów układu słonecznego, jak i odległości między nimi. Czyli 1 metr spaceru to 100 milionów kilometrów w przestrzeni kosmicznej. Ścieżka zaczyna się od słońca i wiedzie od Orla do Chatki Chórzystów. Gdzie kończy się modelem Neptuna. Stojący obok Orla model słońca jest ułożony z kostki brukowej i połączony z kamiennym gnomonem. To najstarszy instrument astronomiczny, służy do ....rzucania cienia. Wraz z dobowym i rocznym ruchem Słońca po niebie, zmienia się kierunek i długość cienia rzucanego przez gnomon. To proste zjawisko pozwala z gnomona uczynić zegar bądź kalendarz słoneczny. Ponieważ ziemia nie porusza się ze stalą prędkością na swojej orbicie ani słońce nie porusza się jednostajnie na nieboskłonie dlatego prawdziwe południe czyli tzw. górowanie czasami następuje przed godz.12 a czasami po godz.12 czasu urzędowego który skonstruowany jest tak aby płynął jednostajnie. Tymczasem słońce przez cały rok zakreśla na niebie kształt rozciągniętej ósemki tzw. analemy której kształt jest złożeniem rocznych zmian wysokości słońca oraz różnicy miedzy prawdziwym południem a urzędowym. Gnomon na Orlu wyposażony jest w analemę. Słońce prześwietlając przez szczelinę w nim oświetla różne fragmenty tej analemy w zależności od pory roku. Po oznaczeniu na analemie kolejnych miesięcy powstał słoneczny kalendarz, który w południe informuje jaką w przybliżeniu mamy datę. Gnomon osadzony jest w wybrukowanym kole będącym modelem słońca. Ciekawostką geologiczną jest to, że każdy element astro ścieżki stworzony został z innego rodzaju skały pochodzącej z Dolnego Śląska. Kamienie do budowy ścieżki zostały dostarczone przez Kopalnie Granitu w Szklarskiej Porębie i Czernicy, Kamieniołom Łupka Serycytowego w Krobicy i Kopalnię Kwarcu na Izerskich Garbach. Projekty Izerskie mają szansę stać się wielkim astronomicznym magnesem ściągającym turystów w nasze góry.
